Oude hechtingen?

Persoonlijke hechtingsstijl en het effect op relaties?

Wat is de betekenis van het begrip hechting?

Onder hechting verstaan we de affectieve (emotioneel staat) en duurzame band tussen het kind en de ouder of eerste primaire verzorger. Het kind is tot een bepaalde leeftijd afhankelijk van verzorging in de zin van troost en nabijheid zijn ouder, vooral als hij bang, gespannen of verdrietig is. Het hechtingsproces tussen ouder en kind vindt al in de baarmoeder plaats. Je kunt eigenlijk stellen dat het bepalend is voor de ontwikkeling van het kind en beïnvloedt uiteindelijk de manier waarop we relaties vinden, behouden en beëindigen. Wat je in deze periode (onbewust) affectief "aanleert" heeft de neiging om zich vast te houden tot in de volwassenheid en wordt jouw stijl.

Het verhaal van iemands identiteit en persoonlijkheid begint bij zijn of haar aanleg, en gaat dan verder in geboren worden in een gezin, familie, en opgroeien in een veilige of onveilige omgeving. Het verhaal ontwikkelt zich in wisselwerking met wat er om die persoon heen is, en plaats vindt. Je kunt he zien als een persoonlijke blauwdruk die zorgt voor steeds dezelfde resultaten in jouw leven. De ontwikkeling van dit verhaal, de episodes die zich in de tijd opvolgen, gaat zo door totdat die persoon dood gaat. Of we worden bewust, van wat onbewust is.. zodat het kan veranderen omdat je ergens vanaf wil of iets anders wil bereiken.

Persoonlijkheid gaat vooral over hoe we ons verhouden met onszelf en identiteit over onze relatie met de ander, eigenlijk alles dat zich buiten ons zelf bevindt. Op het diepste niveau zijn we allemaal verbonden met elkaar en alles om ons heen in de wereld. Persoonlijkheid en identiteit gaat over hoe we onszelf ervaren en in de wereld staan. Hoe anderen ons ervaren en zien hoort daar ook onlosmakelijk bij. Er is dus een relatie tussen aanleg, persoonlijkheid, identiteit en jouw ontwikkelde hechtingsstijl. Het meeste hiervan wordt "onbewust ervaren". Het bewuste deel of resultaat hiervan zien we vaak in de vorm van (terugkerende) relatieproblematiek, problemen op het werk, conflicten, psychische problemen, problemen met het zelfbeeld etc etc.

4 hechtingsstijlen in relaties

• Veilige hechting;

• Vermijdende hechting;

• Angstig ambivalente hechting;

• Gedesorganiseerde/gedesoriënteerde hechting

1. Veilige hechting

Bij een veilige hechtingstijl vindt er weinig vermijding plaats en zijn er eigenlijk geen angstige gevoelens. Je voelt je met intimiteit niet bezorgd over afwijzing en je bent ook niet obsessief met je relatie bezig. Het Gaat je gemakkelijk af om dicht bij anderen te komen, je hebt vertrouwen in andere mensen en jouw partner. Je ervaart geen angst gevoelens of nare gedachten dat je in de steek gelaten wordt of dat iemand te dichter bij je komt. Je voelt je dus veilig.

• Ontspannen in vertrouwen, liefdevolle en emotioneel (ge)hechte relatie

• Is beschikbaar voor partner in tijden van nood

• Accepteert de behoefte van de partner aan autonomie zonder zich afgewezen of bedreigd te voelen

• Kan dichtbij en ook onafhankelijk zijn (afstand en nabijheid)

• Vertrouwen, empathisch, tolerant en vergevingsgezind

• Communiceert eerlijk en open over emoties en behoeften; afgestemd op de behoeften van de partner en gaat conflicten niet uit de weg.

• Beheert emoties goed; niet overdreven boos over relatieproblemen of irritaties in het algemeen

• Heeft inzichten en vergeving ten aanzien van relatieproblemen en pijn uit het verleden

2. Vermijdende hechting

Kiest bewust of onbewust voor vermijding en daarom ben je ongemakkelijk met connecties op zielsniveau. Je zou dit diep in je hart wel willen, maar er is angst of je weet niet hoe je een echt diepe verbinding aan kunt gaan. Je waardeert vooral je onafhankelijkheid en vrijheid. Er zijn geen zorgen over de beschikbaarheid of loyaliteit van de partner. Je vindt het moeilijk om anderen te vertrouwen en afhankelijk te zijn en daarom wil je ook niet dat anderen afhankelijk zijn van jou. Het is voor jou heel belangrijk dat je zelfredzaam bent. Een eventuele partner zou graag willen dat je je meer openstelt en intiemer durft te zijn. Dit komt doordat jouw ouders/verzorgers tijdens jouw jeugd naar jou toe vaak negatief, afwijzend en niet sensitief waren.

• Emotioneel afstandelijk en afwijzend in een intieme relatie; houdt partner op afstand

• Deactiveert (bewust/onbewust) eigen behoeften, gevoelens en gedragingen

• Stelt intimiteit gelijk aan verlies van onafhankelijkheid; geeft de voorkeur aan autonomie boven samen.

• Niet in staat om afhankelijk te zijn van een partner of partner toe te staan om op hen te ‘leunen’

• Communicatie is intellectueel; niet comfortabel om over emoties te praten, moeite met intimiteit.

• Koel, beheerst, stoïcijns, dwangmatig zelfvoorzienend en het liefst alleen

3. Angstig ambivalente hechting in een relatie

Je hebt last van sterke stemmingswisselingen. Je hunkert naar nabijheid en intimiteit, denkt en voelt je erg onzeker over je relatie. Extreme behoefte om emotioneel samen te smelten met een partner. Je maakt je vaak zorgen of je partner nog wel van je houdt, of hij of zij je in de steek zal laten en of je nog wel gewaardeerd wordt. Jij kiest onbewust voor deze hechtingsstijl omdat je ouders/verzorgers overbezorgd, inconsequent en/of onvoorspelbaar waren. Ook waren zij er niet voor je op cruciale momenten.

• Onzeker in intieme relaties; voortdurend bezorgd over afwijzing en verlating

• Behoeftig; vereist voortdurende geruststelling en veel willen ‘samensmelten’

• Overgevoelig voor acties en stemmingen van partner; neemt het gedrag van de partner te persoonlijk op

• Zeer emotioneel; kan argumentatief, strijdlustig en boos zijn

• Slechte persoonlijke grenzen; laat makkelijk over zich heen lopen

• Onvoorspelbaar en humeurig; verbindt door conflict

4. Gedesorganiseerde hechting in een relatie

Hoog op vermijding, hoog op angst. Ongemakkelijk met intimiteit en bezorgd over de toewijding en liefde van de partner. Je voelt je niet op je gemak om dicht bij anderen te staan, je vind het moeilijk om hen te vertrouwen en van hen afhankelijk te zijn. Extreme angst om te close te worden met je partner, zelfs zo erg dat je bang bent dat je (fysieke) pijn zal ervaren. Deze hechtingsstijl kun jij ervaren als je in je jeugd verwaarloosd of misbruikt bent. De hechting raakt gedesorganiseerd als de ouderfiguur aan wie je je hecht tegelijkertijd een bron van veiligheid én van angst is. Het vertrouwen in jezelf of anderen ontbreekt hierdoor.

• Kan emotionele nabijheid in een relatie moeilijk tot niet tolereren; argumentatief, woedend, niet in staat om emoties te reguleren

• Beledigende en disfunctionele relaties herscheppen patronen uit het verleden

• Opdringerige en beangstigende traumatische herinneringen en triggers; dissocieert om pijn te vermijden

• Antisociaal; gebrek aan empathie en spijt, agressief en bestraffend

• Narcistisch, geen respect voor regels. Middelen misbruik en criminaliteit

In vrijwel elke relatie is er sprake van trauma bonding

Ik vind het belangrijk om te benadrukken dat er in vrijwel elke relatie tussen twee volwassenen sprake is van een vorm van trauma bonding. Iedereen draagt namelijk kindertijd trauma met zich mee. Deze pijn en trauma’s zijn vaak in de eerste plaats de aanleiding om een relatie aan te gaan. Je zoekt (onbewust) iemand die je kan geven wat je thuis nooit gekregen of ervaren hebt, iemand die je pijn verlicht, die zorg draagt voor je innerlijke kind.

Als gevolg van je trauma’s ga je in een partner misschien wel op zoek naar die ouder die er nooit echt voor je heeft kunnen zijn. Of je voelt je juist aangetrokken tot mensen die (helaas) lijken op een van je opvoeders. Mensen die je ook niet zien of horen waardoor je al je patronen van vroeger voort kunt zetten. Je kunt te maken hebben met dynamieken als aantrekken en afstoten. In elke relatie waar mensen zelf geen zorg dragen voor (de pijnen van) hun innerlijke kind heb je te maken met codependency: je hebt elkaar nodig om in je behoeften te kunnen voorzien/je geliefd, veilig en gewaardeerd te voelen.

Wanneer je wilt veranderen dan weet je de weg en maak je een afspraak.

Praktijk voor Psychodynamische coaching & EMDR Tel: 06 - 474 85 876

Harry Mulischstraat 99 2025 EM HAARLEM